RIRS jest zabiegiem polegającym na endoskopowym usunięciu kamieni nerkowych giętkim ureterorenoskopem z dostępu przez cewkę moczową. Giętki ureterorenoskop jest wziernikiem zruchomą końcówką, która pozwala na uwidocznienie wszystkich grup kielichów układu kielichowo-miedniczkowego nerki. Najpopularniejszym zabiegiem w odniesieniu do kamicy nerkowej okazuje się kruszenie kamieni powstałych w nerkach, moczowodzie lub pęcherzu moczowym. Dzięki temu mogą one zostać łatwiej usunięte w naturalny sposób, podczas oddawania moczu lub w trakcie procesu tak zwanego rodzenia kamieni nerkowych. ESWL – kruszenie kamieni w drogach moczowych falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo, PCNL – przezskórne usuwanie kamieni nerkowych, zaburzenia w pracy nerek, URSL – endoskopowe usuwanie kamieni z moczowodów, RIRS – leczenie kamicy nerkowej i moczowodowej przy pomocy giętkiego endoskopu z użyciem lasera holmowego. Usuwanie kamieni W większości przypadków kamienie nerkowe usuwa się wraz z moczem, a specjalistyczne leczenie nie jest wymagane. Części pacjentów wystarczają leki przeciwbólowe i picie dużej ilości wody oraz ziół, dzięki czemu częściej oddają mocz, a kamień szybciej się przesuwa. Powinniśmy ograniczyć spożywanie mięsa, ryb i owoców morza, natomiast zwiększyć ilość warzyw i owoców w diecie [2]. Jeśli kamienie nerkowe zostały usunięte, to lekarz może zalecić przyjmowanie odpowiednich leków, których celem będzie przeciwdziałanie ich ponownemu formowaniu się (Tabela 1). Leczenie laserem polega na wprowadzeniu przez cewkę moczową przyrządu optycznego wraz z włóknem laserowym. Umiejscowienie tego włókna na wysokości gruczołu krokowego umożliwia naświetlanie jej powierzchni pod kontrolą wzroku lub obrazowania za pomocą USG. Za pomocą lasera ogrzewa się tkankę gruczolaka do temperatury >100°C, co Na czym polega usuwanie kamieni nerkowych metodą RIRS? Nowoczesną małoinwazyjną metodą rozbijania kamieni nerkowych, jest RIRS (ang. retrograde intrarenal surgery) czyli wsteczna chirurgia wewnątrznerkowa. Zabieg polega na wprowadzeniu przez cewkę moczową odpowiednio giętkich i delikatnych dla dróg moczowych narzędzi endoskopowych. Wprowadzenie ureterorenoskopu następuje przez cewkę moczową w znieczuleniu. Z kolei metodą najbardziej przydatną w przypadku pojedynczych złogów zlokalizowanych w kielichach lub miedniczce nerkowej i z reguły nie mniejszych niż 8 mm jest litotrypsja pozaustrojowa (ESWL). Andrzej Haliński w zielonogórskim Szpitalu Uniwersyteckim wykonuje rocznie ponad 100 zabiegów endoskopowych. Ureterorenoskop ma kształt cienkiej rurki, którą chirurg wprowadza przez cewkę moczową do pęcherza, moczowodu, aż do nerki. Wyposażony jest w kamerę. Lekarz ogląda wnętrze dróg moczowych na ekranie monitora. Stosuje się go w leczeniu kamicy nerkowej. Polega na wprowadzeniu giętkiego ureterorenoskopu przez cewkę moczową do moczowodu a następnie do nerki, gdzie kamienie kruszone są za pomocą lasera holmowego. Złogi są usuwane przez cewkę moczową bez konieczności wykonywania nacięć i nakłuwania nerki. Czas trwania zabiegu: 1-2h QZjA. URS - jest urologicznym zabiegiem endoskopowym wykonywanym przez cewkę moczową, który polega na inspekcji moczowodu. URS może być diagnostyczny lub leczniczy. URS wykorzystywany jest do diagnostyki schorzeń moczowodu, w których metody obrazowe nie dają odpowiedzi na temat patologii wewnątrz moczowodu. URS diagnostyczny pozwala na ocenę światła moczowodu pod kątem zwężeń lub nowotworów w jego świetle. W czasie zabiegu możliwe jest pobranie wycinków do badania leczniczy wykonywany jest w przypadku schorzeń moczowodu, które mogą być leczone w sposób endoskopowy - kamica moczowodowa powodująca kolkę nerkową, pozabiegowe zwężenia moczowodu, niektóre nowotwory moczowodu. Coraz częściej ureterorenoskopia wykorzystywana jest do leczenia schorzeń w obrębie układu kielichowo - miedniczkowego. URS najczęściej wykonywany jest z powodu kamicy moczowodowej i nazywany jest wówczas - URSL - skrót od ureterorenoskopowa litotrypsja, czyli skruszenie złogu. Jakie znieczulenie wykorzystywane jest do URS? Ureterorenoskopia wykonywana jest w warunkach sali endoskopowej i wymaga znieczulenia pacjenta. Najczęściej wykorzystywanym znieczuleniem w czasie URS jest znieczulenie podpajęczynówkowe lub znieczulenie dożylne/ogóle. W jaki sposób urolog ocenia moczowód w czasie ureterorenoskopii - URS? URS wykonywany jest przez cewkę moczową specjalnym narzędziem endoskopowym - ureterorenoskopem. Urządzenie to może być giętkie lub półsztywne. Po wprowadzeniu ureterorenoskopu półsztywnego do pęcherza moczowodu urolog identyfikuje ujście operowanego moczowodu i wprowadza ureterorenoskop do jego światła. W przypadku urządznia giętkiego najpierw zakaldany jest cystoskop i wprowadzany lider (drut prowadzący) do moczowodu, a dopiero po nim wprowadzany jest giętki endoskop. Obejrzenie wnętrza moczowodu możliwe jest dzięki układowi optycznemu, w jaki wyposażony jest ureterorenoskop lub najnowocześniejszym systemom CCD. Obraz z optyki przekazywany jest za pośrednictwem kamery endoskopowej na ekran monitora. URSL w przypadku kamicy moczowodowej - skruszenie i usunięcie złogu z moczowodu. Ureteroskopia to powszechnie stosowana metoda leczenia kamicy układu moczowego, w której wykorzystuje się endoskop o małej średnicy. Zabieg ten jest skuteczny i wiąże się z niskim ryzykiem powikłań. Pacjent otrzymuje znieczulenie ogólne lub regionalne. Podczas zabiegu nie wykonuje się żadnych cięć, a rozfragmentowany kamień wyciągany jest przez cewkę moczową za pomocą specjalnego „koszyczka” lub kleszczyków. W czasie URSL w kamicy moczowodu urolog odnajduje złóg i kruszy go różnymi technikami. W naszym ośrodku oferujemy wszystkie techniki kruszenia złogu: laserowa – laser holmowy 30W Cook Medical – ZŁOTY STANDARD ultradzwiękowa – Calcuson – ultradźwieki fragmentują złóg sprężonym powietrzem – lithoclast – stara metoda, odbijanie i przemieszczanie złogu W czasie zabiegu urolog może zdecydować o pozostawieniu w moczowodzie cewnika moczowodowego, który umożliwia niskociśnieniowy drenaż moczu. W zależności od rodzaju użytego cewnika, jest on usuwany z reguły po kilku dniach lub 1-2 tygodniach od operacji. Jak postępować po wykonanym zabiegu URS/RSL? Po URS wskazanie jest wypijanie zwiększonej ilości płynów i stosowanie wspomagających leków roślinnych. Antybiotyk lub chemioterapeutyki przepisany po URS powinien być stosowany ściśle według zaleceń lekarza. Mocz po URS może być nieco krwisty dlatego zaleca się zwiększoną podaż płynów. Pojawienie się kolki nerkowej zawsze wymaga konsultacji urologicznej celem oceny stopnia zastoju moczu i ustalenia przyczyny, która je wywołała. Kiedy wykonuje się URS/URSL? Silne dolegliwości bólowe zlokalizowane w okolicy lędźwiowej i/lub podbrzuszu (po którejkolwiek ze stron) zawsze wymagają pilnej konsultacji lekarskiej. W przypadku pojawienia się tych dolegliwości z towarzyszącą gorączką istnieje ryzyko stanu septycznego. Na izbie przyjęć pacjent ma wykonywane badania morfologiczne i biochemiczne krwi z oceną wskaźników zapalnych. W badaniu USG ocenia się zastój moczu w układzie kielichowo-miedniczkowym nerki, a w RTG jamy brzusznej lub tomografii komputerowej lokalizuje się złóg lub inna patologię moczowodu. Na podstawie wyników badań lekarz podejmuje decyzję o potrzebie zabiegu URS/URSL. Możliwe powikłania po ureterorenoskopii - URS URS jest zabiegiem inwazyjnym, który niesie ze sobą ryzyko powikłań. Częstość powikłań pozabiegowych jest mniejsza niż 2% przypadków. Wśród najczęściej obserwowanych powikłań URS obserwuje się: infekcja układu moczowego z urosepsą włącznie. Unika się tego powikłania operując pacjentów w osłonie antybiotykowej, a w przypadku nasilonego stanu zapalnego miejscowo lub ogólnoustrojowo najpierw wykonuje się nakłucie nerki lub instalację cewnika perforacja moczowodu rozerwanie moczowodu zwężenie moczowodu Dowiedz się Więcej o leczeniu kamicy w naszych placówkach: Profilaktyka kamicy nerkowej autor: Joanna Anczura / KONSULTACJA MERYTORYCZNA: lek. Mirosław Wojtulewicz, specjalista urologii FEBU Mechanizm powstawania kamieni nerkowych jest ciągle mało poznany. Znane są jednak czynniki, które zwiększają ryzyko tej choroby, dlatego do pewnego stopnia można zapobiegać kamicy nerkowej oraz jej nawrotom. Kamica nerkowa jest schorzeniem powszechnym na wszystkich kontynentach, a niedocenianym w profilaktyce, dopóki nie zaczyna pojawiać się ból pod postacią kolki nerkowej. Jest to ból silniejszy niż bóle porodowe, jak oceniają go kobiety, które rodziły drogą naturalną. Bardzo istotne jest więc zapobieganie tej dolegliwości, która może dotknąć osób w każdym wieku. Kamienie nerkowe tworzą się z substancji mineralnych obecnych w moczu, takich jak szczawiany, fosforany, kwas moczowy. Substancje te ulegają krystalizacji, gdy ich stężenie staje się zbyt duże, najczęściej wtedy, gdy przyjmujemy zbyt małą ilość płynów. Czynnikiem ryzyka jest także dieta obfitująca w sól, szczawiany, słodzone napoje typu cola, produkty zawierające białko (mięso, nabiał), a także przyjmowanie preparatów z wapniem, witaminą D i C w dużych dawkach. Nawracające zakażenia dróg moczowych również mogą przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych. Istotny wpływ ma mała aktywność fizyczna – siedzący tryb życia bądź unieruchomienie. Niezależnie od czynnika sprawczego leżącego u źródła problemu, w zapobieganiu kamicy nerkowej i jej nawrotom konieczne jest przestrzeganie kilku ważnych zasad. Nie żałuj sobie wody W profilaktyce i leczeniu kamicy podstawową zasadą jest dostarczanie odpowiedniej ilości wody w diecie, tj. 30 ml/kg masy ciała, a przy rozpoznanej kamicy – 35 ml/kg masy ciała. Picie dużej ilości płynów zapobiega zagęszczeniu moczu i krystalizacji substancji mineralnych, a także sprawia, że z dróg moczowych łatwiej usuwane są drobinki piasku nerkowego. Zmniejsza się także ryzyko zastoju moczu, który może prowadzić do infekcji dróg moczowych. W przypadku zakażenia przyjmowanie dużej ilości płynów pomaga usunąć bakterie z dróg moczowych oraz zapobiega rozszerzaniu się infekcji na inne obszary. CO PIĆ W KAMICY NERKOWEJ Woda Woda filtrowana lub nisko zmineralizowana woda mineralna powinna stanowić połowę codziennej dawki płynów. Sok Soki owocowe, szczególnie z cytrusów, z uwagi na wysoką zawartość cytrynianów – substancji hamujących powstawanie złogów. Można je pić rozcieńczone wodą. Wyjątkiem jest sok grejpfrutowy, który indukuje powstawanie kamieni nerkowych. Herbata Można się też posiłkować herbatami owocowymi, czyli naparami z mieszanek z udziałem suszu owocowego, np. owoców maliny, żurawiny, pomarańczy (nie mylić z herbatami z dodatkiem sztucznych aromatów owocowych!). Napary Wspomagająco działają także napary i wywary z ziół i mieszanek ziołowych wspomagających pracę nerek, np. z perzu, nawłoci, brzozy, lubczyka czy kozieradki. Zmodyfikuj jadłospis Kamienie powstają najczęściej ze szczawianów wapnia i fosforanu wapnia, rzadziej z kwasu moczowego. Najrzadziej występują kamienie struwitowe (rodzaj kamieni fosforanowych) i cystynowe (cystyna to rodzaj białka). Zalecenia dotyczące diety różnią się nieco w zależności od tego, jaki rodzaj kamieni dominuje u danego pacjenta. Jeśli skład kamieni nie jest znany, stosuje się dietę polegającą na: • ograniczeniu spożycia białka zwierzęcego, szczególnie przetworzonego mięsa (konserwy, wędliny), które jest źródłem substancji zakwaszających mocz; • ograniczeniu spożycia soli i ostrych przypraw, wyeliminowaniu wysoko przetworzonych produktów i koncentratów spożywczych, • zwiększeniu spożycia warzyw, które dostarczają potasu i przyczyniają się do zmniejszenia kwasowości moczu; • unikaniu picia mocnej herbaty, kawy, alkoholu (w tym również piwa, które zawiera kamieniotwórcze puryny i jest kaloryczne); • nie ma potrzeby ograniczać spożycia wapnia w postaci produktów mlecznych, natomiast nie wolno bez zalecenia lekarza przyjmować preparatów wapnia i witaminy D. Ponadto w poszczególnych rodzajach kamicy stosuje się zróżnicowane zalecenia. Dbaj o drogi moczowe Częste, nawracające zakażenia układu moczowego mogą przyczyniać się do powstawania kamieni struwitowych, stąd zapobieganie infekcjom jest w profilaktyce kamicy koniecznością. Należy zatem unikać wychłodzenia okolic lędźwi i podbrzusza, dbać o higienę okolic intymnych. Istotne jest także wyleczenie do końca każdej infekcji układu moczowego – niedoleczone zakażenia mogą nawracać. Co najmniej raz w roku dobrze jest zrobić ogólne badane moczu, dzięki któremu lekarz łatwo wychwyci nieprawidłowości mogące wskazywać na infekcję bądź ryzyko kamicy nerkowej. Nieocenioną pomoc w profilaktyce niosą zioła, które mają działanie zarówno moczopędne, jak i przeciwzapalne. Podczas leczenia infekcji dróg moczowych oraz gdy pojawi się piasek nerkowy, pomocniczo działają takie zioła jak kłącze perzu, liście brzozy, ziele nawłoci, korzeń pietruszki, ziele skrzypu, korzeń lubczyku, nasiona kozieradki czy ziele rdestu ptasiego. Można również zastosować kilkuskładnikowe preparaty, zawierające wyciągi z tych ziół. Zaleca się je także do stosowania w zapobieganiu nawrotom kamicy. Należy też pamiętać o dostarczaniu wystarczającego poziomu magnezu i witaminy B6 w diecie, które zapobiegają najczęściej występującej kamicy szczawianowo-wapniowej. Unikajmy także przetrzymywania moczu mimo potrzeby mikcji. Sprzyja to namnażaniu się flory bakteryjnej w drogach moczowych i wyzwalaniu czynników zapalnych w organizmie. CO SŁUŻY NERKOM? Aktywność fizyczna Regularna i dostosowana do indywidualnych możliwości aktywność fizyczna równoważy siedzący tryb życia i ułatwia walkę z otyłością, które są czynnikami ryzyka kamicy nerkowej. Ruch intensyfikuje działanie nerek i ułatwia usuwanie z dróg moczowych drobnych kamieni nerkowych. Uwaga: podczas ćwiczeń i po ich zakończeniu należy pamiętać o uzupełnianiu płynów! Niwelowanie stresu Przewlekły stres powoduje nadmierne wydzielanie przez nadnercza hormonów stresu, co może negatywnie wpływać na gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu, zmniejszając ilość wydalanego moczu. Dbaj o codzienny odpoczynek i niezakłócony sen, naucz się technik relaksacyjnych, pielęgnuj przyjaźnie. Lecz choroby Skłonność do kamicy nerkowej zauważono także w związku z chorobami ogólnoustrojowymi, jak nadczynność przytarczyc, choroba Leśniowskiego-Crohna, sarkoidoza, cukrzyca typu 2, otyłość, uwarunkowane genetycznie zaburzenia metaboliczne. Czynnikiem ryzyka są ponadto zaburzenia w odpływie moczu i jego zastój w obrębie dróg moczowych, spowodowane przerostem prostaty czy wadami anatomicznymi. W takich przypadkach zasadniczym elementem profilaktyki kamicy nerkowej jest leczenie choroby podstawowej. EML: Fit/245/05-2021 Źródła: Świniarski Kamica nerkowa - rodzaje, objawy, leczenie. Przegląd Urologiczny 2014; 84: 13-19 dr n. med. Robert Drabczyk Co to jest kamica nerkowa i jakie są jej przyczyny? Portal Medycyny Praktycznej, https: dostęp Myśliwiec, M. Kamica nerkowa. Medycyna po Dyplomie 2018, 3, s. 14-20 mgr Małgorzata Wilkowska, Dieta w kamicy nerkowej. Portal https: dostęp dr n. med. Dominika Wnęk Dieta w kamicy nerkowej Portal Medycyny Praktycznej, https: Fitolizyna to tradycyjny produkt leczniczy stosowany jako środek przeciwzapalny i moczopędny. Ma postać pasty doustnej, zawierającej wyciąg złożony z: kłącza perzu, łusek cebuli, liścia brzozy, nasion kozieratki, korzenia pietruszki, ziela nawłoci, ziela skrzypu, korzenia lubczyku i ziela rdestu ptasiego LEK OTC zobacz Informacje o leku Fitolizyna. Skład i postać: Produkt złożony. Ekstrahent: etanol 45% (V/V). Substancje pomocnicze o znanym działaniu: parahydroksybenzoesan etylu (E 214) i skrobia pszeniczna. Produkt zawiera do 4% (V/V) etanolu. Pasta doustna. Wskazania: Tradycyjny produkt leczniczy roślinny do stosowania w określonych wskazaniach wynikających wyłącznie z jego długotrwałego stosowania. Tradycyjny produkt leczniczy roślinny stosowany pomocniczo w zakażeniach i stanach zapalnych dróg moczowych, w kamicy dróg moczowych (w drobnych złogach, tzw. piasku nerkowym) oraz profilaktycznie w kamicy nerkowej. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae, dawniej Compositae), z rodziny baldaszkowatych (Apiaceae dawniej Umbelliferae), anetol lub na alergeny pyłku brzozy, olejek miętowy lub mentol, lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. W przypadku konieczności zmniejszenia ilości przyjmowanych płynów (np. ciężkie choroby serca lub nerek). Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne Polpharma Lek wydawany bez recepty. ChPL: Tradycyjny produkt leczniczy roślinny z określonymi wskazaniami wynikającymi wyłącznie z długotrwałego stosowania. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. Każdemu chorującemu na kamicę nerkową zależy oczywiście, aby nie występowały u nich napady bólu, by zapobiegać tworzeniu się nowych kamieni, ale przede wszystkim – aby usunąć już istniejące złogi. Dzisiejsza medycyna oferuje pacjentom metody, które są coraz mniej inwazyjne. Oczywiście, aby dobrze wybrać metodę leczenia, która okaże się najbardziej odpowiednia i najskuteczniejsza dla danego pacjenta, konieczna jest prawidłowo przeprowadzona diagnostyka kamicy. Głównie chodzi o to, by poprzez wykonanie badań obrazowych takich jak: prześwietlenie jamy brzusznej, USG jamy brzusznej czy też urografia odpowiedzieć na pytania dotyczące wielkości kamienia, ilości złogów oraz ich lokalizacji. Ważne są także badania laboratoryjne, głównie badanie moczu, które może dać lekarzowi informacje dotyczące tego, jaka substancja jest głównym budulcem kamienia u danej w ostatnich latach metodą służącą do rozkruszania kamieni nerkowych jest litotrypsja pozaustrojowa (ESWL). Istota jej sprowadza się do tego, iż wykorzystuje ona różne fale – elektromagnetyczne, elektrohydrauliczne, pneumatyczne, które są wytwarzane poza organizmem człowieka. Fale te są kierowane w odpowiednie miejsca na ciele człowieka i mają rozkruszyć złogi. Do zastosowania tej metody nadają się zwłaszcza małe kamienie, które znajdują się w miedniczce lub kielichach nerki. Litotrypsja pozaustrojowa nie może być zastosowana u każdego pacjenta. Przeciwwskazana jest u kobiet w ciąży, u osób ze skazą krwotoczną, u tych pacjentów, którzy posiadają w swoim ciele metalowe grupą metod stosowanych w leczeniu kamicy nerkowej są metody endoskopowe. Wśród nich znajduje się nefrolitotrypsja przezskórna. Endoskop z układem optycznym wprowadza się przez skórę pacjenta od razu do układu kielichowo-miedniczkowego nerki. Następnie wykorzystując specjalne narzędzia chirurgiczne, usuwa się kamienie. Usuwa się je uprzednio je krusząc, dzieląc na kawałki, bądź w całości. Taki zabieg wykonywany jest u znieczulonego pacjenta. Gdy kamienie znajdują się w obrębie dolnego odcinka dróg moczowych, można zastosować metodę bez przerywania naturalnych powłok ciała. Wprowadza się wówczas endoskop przez cewkę moczową i – stosując odpowiednie narzędzia – tą samą drogą usuwa się inwazyjne i obciążające pacjenta metody obejmują klasyczne operacje. Ogólnie można powiedzieć, że poprzez nacięcie części układu moczowego, w której zalega kamień, usuwa się usuwane kamienie nerkowe? Jaką metodą? Czy zabieg był w Waszym odczuciu bolesny? Podzielcie się swoimi doświadczeniami.